Ӗнер Шупашкарта пысӑк хӑвӑртлӑхлӑ магистраль тӑвас ыйтупа канашлу ирттернӗ. «Скоростные магистрали» предприятин пуҫлӑхӗн ҫумӗ Федор Лычагин пулас проектпа паллаштарнӑ.
«Мускав – Хусан» магистраль Шупашкарпа иртӗ.
Вӑл ҫула «Евразия» груз турттаракан магистралӗн пӗр пайӗ пуласси пирки шухӑшлаҫҫӗ. Вӑл Пекинпа Берлина ҫыхӑнтармалла. «Эпир Китайран Европӗрлӗхе тавара 2–3 талӑкра ҫитересшӗн», — тенӗ Федор Лычагин.
Пысӑк хӑвӑртлӑхлӑ пуйӑссен магистралӗ Чӑваш Енре 115 км тӑршшӗ пулӗ. Етӗрне, Муркаш, Шупашкар, Сӗнтӗрвӑрри районӗсемпе иртӗ.
Канашлура магистраль иртмелли участоксене уйӑрас ыйтӑва та хускатнӑ. Ку енӗпе муниципалитетсен халӑхпа та ӗҫлемелле, ҫул валли ҫӗр кирлине ҫынсене ӑнлантарса памалла.
Виҫӗ е ытларах ачаллӑ ҫемьесене ҫӗр парасси пирӗн республикӑра малалла пырать. Ку енӗпе хӑш муниципалитетра епле лару-тӑру пулнине ҫак кунсенче Чӑваш Енӗн Юстици тата пурлӑх хутшӑнӑвӗсен министерствинчи канашлура тишкернӗ. Хальхинче унта Патӑрьел, Муркаш, Етӗрне районӗсенчи тӑрӑма пӑхса тухнӑ.
Нумай ачаллисенчен чылайӑшӗ у ҫӗр илесшӗн. Ун валли Патӑрьел районӗнче 76 участок кирлӗ, Муркаш районӗнче — 150, Етӗрне районӗнче — 62.
Ҫакна та палӑртмалла: кӑҫалхи авӑн уйӑхӗн 21-мӗшӗ тӗлне ҫӗр пама республикӑра нумай ачаллӑ 10066 ҫемьене шута илнинчен 6 пине яхӑнне ҫӗр лаптӑкӗ тивӗҫнӗ. Улатӑр, Шӑмӑршӑ районӗсенче черете пӗтернӗ, илес текеннисем унта пурте — ҫӗрлӗ. Канаш районӗнче черетре тӑракансенчен 99 процентне панӑ, Хӗрлӗ Чутайра — 96%, Куславккара — 95%, Пӑрачкавра — 92%.
Етӗрне районӗнчи полицейскисем автобуса чарнӑ. Унта вара Узбекистан ҫыннисем пулнӑ. Хайхискерсем Раҫҫейре саккунлӑ майпа пулман.
Узбексене Никольски салинче тытса чарнӑ. Ют ҫӗршыв ҫыннисем Мускавра ӗҫленӗ хыҫҫӑн тӑван тӑрӑхне кайма тухнӑ. Полицейскисем вӗсен докуменчӗсене тӗрӗсленӗ. Тӑххӑррӗшӗн Раҫҫейре пулмалли вӑхӑт иртсе кайнӑ-мӗн.
Йӗркене пӑснӑ ҫынсен тӗлӗшпе административлӑ протокол ҫырнӑ. Ҫав кунах вӗсене 2 пин тенкӗлӗх штрафланӑ. Кунсӑр пуҫне вӗсен Раҫҫейрен каймалла, кунта вӗсем 5 ҫул килеймӗҫ. Водителе те лекнӗ. Ӑна та административлӑ майпа явап тыттарнӑ.
Аркадий Павлович Айдак Етӗрне районӗнчи «Ленинская искра колхоза 43 ҫул ертсе пынӑ. СССР халӑх депутачӗ (1989–1991), республикӑри Хресченсен союзӗн йӗркелӳҫисенчен пӗри тата унӑн ертӳҫи. Эколог, экспериментатор, реформатор, педагог, йышлӑ ҫемье пуҫӗ (мӑшӑрӗпе Людмила Андреевнӑпа 5 ача пӑхса ҫитӗнтернӗ), чӑваш наци юхӑмӗн ӑс-хакӑл ҫул пуҫӗсенчен пӗри (Чӑваш наци конгресӗн йӗркелӳ комитечӗн тата Кӗҫӗн Канашӗн пайташӗ), Чӑваш Республикин тата Раҫҫей Федерацийӗн ял хуҫалӑхӑн тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ, Чӑваш Республикин тата Раҫҫей Федерацийӗн культурӑн тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ, Чӑваш Республикин хисеплӗ гражданинӗ, «Чӑваш Республики умӗнчи тава тивӗҫлӗ ӗҫсемшӗн» орденпа ытти нумай орден-медаль кавалерӗ…
Эпӗ чаплӑ ҫыннӑмӑр урӑх тӗнчене яланлӑхах кайнӑ хыҫҫӑнах (2013 ҫулхи авӑн уйӑхӗ) кӗнеке кӑлармашкӑн материалсем пуҫтарма пуҫланӑччӗ. Шел, вӑхӑтра тытӑмласа-йӗркелесе ҫитереймерӗм. Ҫак кунсенче вара «АРКАДИЙ АЙДАК: РОМАНТИК, ПАССИОНАРИЙ, СОЗИДАТЕЛЬ» кӗнекен электрон кӑларӑмӗ кун ҫути курчӗ. Сире кӗнекен аннотацийӗпе тата ум сӑмахӗпе паллашма сӗнетӗп.
Кӑҫалхи ҫӗртме уйӑхӗнче республикӑра Аркадий Павлович ҫуралнӑранпа 80 ҫул ҫитнине тӗрлӗ мероприяти ирттерсе палӑртрӑмӑр.
Етӗрне районӗнчи прокуратура вӑл тӑрӑхра нумай хваттерлӗ ҫурт-йӗре епле тытса тӑнине тӗрӗсленӗ.
Ҫурт-йӗр пурӑнакансемшӗн хӑрушсӑр, меллӗ пулмалли каламасӑрах паллӑ тейӗн. Яваплисем пӗрех мӗнпур ҫак условие пӑхӑнса кайманни унта та кунта тӗл пулать. Етӗрне районӗнчи «Ядринжилремсервис» предприяти те тивӗҫе кирлӗ пек пурнӑҫласа ҫитерейменни палӑрнӑ. Сӑмахран, алӑксем ыррӑн хупӑнман, ытти кӑлтӑк та ҫиеле хухнӑ.
Нумай хваттерлӗ 92 ҫурта тытса тӑракан тулли мар яваплӑ обществӑна ӗҫлесе ҫитерейменшӗн прокуратура административлӑ майпа явап тыттарма йышӑннӑ. Хута вӑл Чӑваш Енӗн Ҫурт-йӗр инспекцине ярса панӑ. Унтисем прокуратурӑпа килӗшнӗ, предприятие 4 пин тенкӗлӗх штрафлама йышӑннӑ. Республика прокуратури общество кӑлтӑка пӗтернине те хыпарлать.
Ҫурла уйӑхӗн 31-мӗшӗнче 13 сехетре Етӗрне районӗн тӗп пульницине 11 ҫулти хӗрачана илсе килнӗ. Вӑл ӳсӗр пек курӑннӑ.
ЧР ШӖМӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, ҫав хӗрачана тухтӑрсем тӗрӗсленӗ хыҫҫӑн киле янӑ. Шурӑ халатлисем ҫакна палӑртнӑ: 11-ти хӗрача ҫемйи кӗрекере ларнӑ хушӑра улма-ҫырла сӗткенӗ, йышне спирт кӗрекенскере, ӗҫнӗ.
Ачана япӑх пулсан тӑванӗсем васкавлӑ медпулӑшу чӗннӗ. Ҫапла лекнӗ вӑл пульницӑна.
Полицейскисем уявра кӗрекере ларнӑ чухне аслисене тимлӗрех пулма ыйтаҫҫӗ. Ачасенчен куҫ вӗҫертмелле мар.
Етӗрне районӗнчи Хучаш ялӗнче пурӑнакан 39 ҫулти хӗрарӑм виҫӗ ачине алимент тӳлемест. 7 ҫулта парӑм 1 миллион тенкӗ пухӑннӑ.
Виҫӗ ачана хӗрарӑмӑн унчченхи упӑшкин ашшӗ-амӑшӗ опекӑна илнӗ. Амӑшӗ вара тӗпренчӗкӗсене килсе курмасть, вӗсемпе калаҫмасть. Приставсем пӗлтернӗ тӑрӑх, вӑл пурӑнмалли вырӑна тӑтӑшах улӑштарать, ниҫта та ӗҫлемест.
Нумаях пулмасть приставсем ӑна тупнӑ. Хӗрарӑм яла хӑнана килнӗ. Суд приставӗсем ӑна пӗлӗшӗ патӗнче шыраса тупнӑ. Парӑмҫа административлӑ майпа явап тыттарнӑ. Путсӗр амӑшӗ ӗҫе вырнаҫмасан, алимент тӳлемесен ун тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарӗҫ.
Чӑваш Енре наркӑмӑшлӑ пултӑран йышланни никамшӑн та вӑрттӑнлӑх мар ӗнтӗ. Сиенлӗ курӑк ҫул хӗррипе те тем ҫӳллӗш, темӗн чухлӗ ӳсет.
Юлашки кунсенче пултӑранпа кӗрешме пуҫланӑ. Ӑна ятарлӑ техника пулӑшнипе тӗп тӑваҫҫӗ. Ҫурла уйӑхӗн 17-мӗшӗ тӗлне Канаш, Йӗпреҫ, Шупашкар, Вӑрнар, Пӑрачкав, Улатӑр, Етӗрне районӗсенче наркӑмӑшлӑ пултӑрана пӗтернӗ.
Наркӑмӑшлӑ пултӑран ҫыншӑн хӑрушлӑх кӑларса тӑратать. Унӑн сӗткенӗ ӳте лексен пиҫсе каять. Ҫавӑнпах унран хӑтӑлмалла. Ҫитменнине, ҫак курӑк питӗ вӑйлӑ сарӑлать.
Ҫитес уйӑхӑн 10-мӗшӗнче Пӗрлехи сасӑлав кунӗ иртмелле. Аса илтерер, ун чухне чӑваш парламентне тата вырӑнти хӑй тытӑмлӑхсен пухӑвне 70 депутата суйламалла. Суйлав 21 муниципалитетра иртмеллине те эпир пӗлтернӗччӗ.
Вырӑнти хӑй тытӑмлӑха депутатсене Улатӑрпа Ҫӗмӗрле хулисенче, Хӗрлӗ Чутай, Сӗнтӗрвӑрри тата Елчӗк районӗсенче суйлама тивмӗ.
Шупашкарта РФ Патшалӑх Думине депутата Леонид Черкесов суйланнӑ хыҫҫӑн пушаннӑ юлнӑ вырӑна черетлӗ «халӑх тарҫине» палӑртӗҫ. «Тарҫӑ» пулма хальлӗхе «Пӗрлӗхлӗ Раҫҫей» партирен Владислав Григорьев усламҫӑ, РФКП-рен – Николай Перцев усламҫӑ, РЛДП-тан – РФ Патшалӑх Думин депутачӗн пулӑшуҫи Кристина Алексеева, «Тӗрӗслӗхшӗн Раҫейрен» – юрист бюровӗн пуҫлӑхӗ Алексей Григорьев, Пенсионерсен партийӗнчен Сергей Зотов техник тата тепӗр виҫӗ кандидат суйлав кӗрешӗвне хӑйсем тӗллӗн тухнӑ: ниҫта та ӗҫлемен Александр Арланов тата икӗ Александр Борисов. Юлашкинче каланисенчен пӗри – электросварщик, тепри ниҫта та ӗҫлемест.
Канаш хулинчи Депутатсен пухӑвне депутата 14 ҫын суйланасшӑн тапаҫланать, Ҫӗнӗ Шупашкара — 11, Улатӑр районне – 5, Канаш районне —10, Пӑрачкав районне — 4, Ҫӗрпӳ районне — 5, Шупашкар районне — 11, Шӑмӑршӑ районне — 10, Етӗрне районне — 16.
Ҫу кунӗсенче шкулсенчен тӗрлӗ ҫулта вӗренсе тухнисем шкул ҫулӗсене аса илме, пӗрле вӗреннӗ юлташӗсемпе тӗл пулса калаҫма пухӑнаҫҫӗ. Кашни шкулӑн хӑйӗн вӑхӑчӗ. Калӑпӑр, эпӗ ӗҫленӗ Штанашри вӑтам шкулта ҫулленех ҫурла уйӑхӗн пӗрремӗш шӑматкунӗнче туссем пуҫтарӑнаҫҫӗ, шкул пӗтернӗренпе 5, 10, 15, 20, 25... 50 ҫула палӑртма.
Кӑҫал та 50 ҫулхисем пухӑнма калаҫса татӑлнӑ. Етӗрне районӗнчи Кӑкшӑмри 8 ҫул вӗренмелли шкултан 1972-мӗш ҫулта вӗренсе тухнисем ҫак кунсенче шкул пӗтернӗренпе 45 ҫул иртнине палӑртма пухӑнчӗҫ. Тӗлпулӑва 18-ӑн тата ачасен юратнӑ математика вӗрентекенӗ, халӗ Етӗрне хулинче пурӑнакан Чӑваш Республикин тата Раҫҫей Федерацин тава тивӗҫлӗ учителӗ, Раҫҫей ҫутӗҫ отличникӗ Жуков Рудольф Васильевич пухӑннӑ. Пурнӑҫ ҫулӗ класри ачасене ҫӗршывӗпех салатнӑ, вырӑнта ӗҫлесе тивӗҫлӗ канӑва тухнисем те пур.
Рудольф Васильевичӑн педагогикӑри пӗрремӗш утӑмӗсем шӑпах 1968-мӗш ҫулта Кӑкшӑм шкулӗнче пуҫланнӑ, вӑл шкул завучӗ тата икӗ пиллӗкмӗш классенче математика вӗрентнӗ. Рудольф Васильевич ун чухне ҫемье ҫавӑрма ӗлкӗрмен-ха, мӗнпур пушӑ вӑхӑтне пирӗнпе ирттеретчӗ, пире йӗлтӗрпе вӑрмана та илсе кайса, тӗрлӗ математика конкурсӗсем ирттеретчӗ, математикӑпа иртсе кайнӑ темӑпа зачёт та тыттаратчӗ!
+5.3 °C